ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗ ΚΑΙ ΔΩΡΟΘΕΟΥ ΒΟΥΛΗΣΜΑ. ΤΟ ΠΗΔΑΛΙΟΝ ΚΑΙ ΟΙ “ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ” ΤΟΥ

Δημοσιεύεται σε κριτική έκδοση η σωζόμενη Αλληλογραφία μεταξύ δύο σπουδαίων λογίων της Τουρκοκρατίας, του αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη και του Δωροθέου Βουλησμά. Στο κέντρο της συζήτησής τους βρίσκεται η περιώνυμη κανονική συλλογή του πρώτου, δηλαδή το Πηδάλιον, και άλλα έργα του ιδίου (κυρίως το Νέο Μαρτυρολόγιο και τα Πνευματικά Γυμνάσματα). Οι πληροφορίες, που περιέχονται στα γράμματά τους, έδωσαν την αφορμή ώστε να γραφεί διεξοδικά η ιστορία του Πηδαλίου και να φανερωθεί επαρκώς ποιο ήταν το πνεύμα της κανονικής διδασκαλίας του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη και ποια η συμβολή του στη σπουδή της κανονικής παράδοσης της Εκκλησίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Γράμμα της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κυρίου Βαρθολομαίου
• Χαιρετισμός του πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κυρίου Βασιλείου
• Προλεγόμενα
• Συντομογραφίες
• Εισαγωγικό σημείωμα (Αντωνίου – Αιμιλίου Ταχιάου)
• Α΄ Το γραμματολογικό διάγραμμα των επιστολών
• Β΄ Το Πηδάλιον

1. Η αναζήτηση του γνησίου
2. Η σύλληψη της ιδέας για τη συγγραφή του Πηδαλίου και η χρήση των πηγών
3. Το πρόβλημα της πατρότητα του Πηδαλίου
4. Η πορεία της συγγραφής του Πηδαλίου
5. Η συνοδική άδεια για την εκτύπωση του Πηδαλίου
6. Η αποστολή του Πηδαλίου στη Χίο
7. Η χειρόγραφη παράδοση του Πηδαλίου και οι πληροφορίες της αλληλογραφίας
8. Το Κανονικόν του Χριστοφόρου Προδρομίτη και το Πηδάλιον
9. Οι «κριτικές επιστάσεις» του Δωροθέου Βουλησμά

α΄. Οι χειροτονίες των αιρετικών

β΄. Το βάπτισμα της ανάγκης

γ΄. Το corpus canonum

10. Τα «νοθεύματα» του Θεοδωρήτου Εσφιγμενίτη
11. Η αντίδραση του Αθανασίου Παρίου στις «τολμηρίες» του Θεοδωρήτου
12. Η αξία του Πηδαλίου

• Γ΄ Νέες πληροφορίες περί άλλων συγγραμμάτων του Νικοδήμου

1. Νέον Μαρτυρολόγιον και Πνευματικά γυμνάσματα
2. Άπαντα του αγίου Γρηγορίου Παλαμά
3. Ευχολόγιον
4. Τα «minimalia» της βιβλιοφιλίας

• Δ΄ Θεολογικές διαφορές των Κολλυβάδων
• Οι επιστολές
• Παράρτημα επιστολών
• Summary
• Πίνακας ονομάτων και όρων των επιστολών
• Πίνακες