ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΠΗΛΙΩΤΙΣΣΑΣ

Χρονολόγηση: Προχριστιανικό ταφικό σπήλαιο με μεταγενέστερη χριστιανική χρήση, τον 14ο αιώνα λειτουργούσε ως σπηλαιώδης ναός. Το 1959/60 οικοδομήθηκε ο υφιστάμενος ναός.

Αρχιτεκτονικός τύπος: Σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλλο.

Πληροφορίες: Η αρχαιότερη αναφορά στον υπόσκαφο ναό γίνεται από τον Ιταλό μοναχό και περιηγητή Jacobus de Verona, ο οποίος επισκέφθηκε τον Ιούλιο του 1335 την Αμμόχωστο και ανέφερε ότι αυτός και το πλήρωμα του πλοίου πήγαν στην Santa Maria de la Cava για να προσκυνήσουν και να πάρουν τα τάματά τους. Όπως σημειώνει, η εκκλησία βρίσκεται μέσα σε μία σπηλιά και κατεβαίνει κανείς σε αυτήν μέσω τριάντα έξι σκαλοπατιών.

1974-2024
Το 1975 ο μεγαλοπρεπής ναός μετατράπηκε από τους εποίκους, που κατοίκησαν την περιοχή, σε μουσουλμανικό τέμενος, μετονομάζοντάς τον σε Ulu Cami, δηλαδή μεγάλο τζαμί. Ο ναός σήμερα, αν και απογυμνώθηκε από τις εικόνες και την επίπλωσή του, διατηρείται στατικά σε καλή κατάσταση. Στο εσωτερικό του προστέθηκε μινπάρ και μιχράμπ με επένδυση από κεραμικά πλακάκια της Κιουτάχειας.